Có thể ghép tế bào gốc điều trị bệnh tự kỷ

                                                                            tế bào gốc được gạn lọc và bơm vào cho bệnh nhi (ảnh)

Ghép tế bào gốc vốn là một phát hiện kỳ diệu của y học. Việc ghép tế bào gốc để chữa các bệnh về máu (ung thư máu, ung thư hạch, suy tuỷ, các bệnh suy giảm miễn dịch bẩm sinh, các bệnh di truyền, bệnh lý xương khớp…) gần đây đã được thực hiện khá thành công ở Bệnh viện Huyết học truyền máu trung ương và một số bệnh viện khác.

Nhưng với ca ghép tế bào gốc được thực hiện ở Bệnh viện Vinmec cuối tháng 3 vừa qua, thì đây là ca đầu tiên ghép tế bào gốc để điều trị bại não cho một bệnh nhân nhi.

Bệnh nhân được ghép tế bào gốc là một cháu bé 13 tháng tuổi. Từ khi sinh ra đến lúc 10 tháng tuổi cháu N. phát triển bình thường, đã biết bò, biết ngồi và bắt đầu bi bô. Nhưng cuối tháng 12-2013 cháu bị tiêu chảy, sốt cao, co giật. Được cấp cứu, cháu đã qua cơn nguy kịch, nhưng từ đó, cháu bé thường xuyên bị co cứng người gây ăn uống khó khăn, khó thở, khó ngủ, mệt mỏi. Nhất là không còn những phản xạ giao tiếp thông thường như trước nữa.

Theo GS, TS Nguyễn Thanh Liêm – người trực tiếp thực hiện ca ghép tế bào gốc – thì cháu N. đã bị nhiễm khuẩn huyết không rõ nguyên nhân, có những giai đoạn bị sốt cao, co giật, gây sốc nặng. Khi choáng, sốc như vậy, ôxy lên não không đầy đủ gây thiếu ôxy não dẫn đến các tế bào não bị thương tổn, gây bại não. Bại não cũng là căn bệnh rất hay gặp ở trẻ sinh ra bị ngạt.

Cháu bé đã được bơm tế bào gốc 2 lần, sau đó theo dõi tiếp trong vòng 3 – 6 – 12 tháng để đánh giá kết quả. Các bác sĩ lấy tế bào gốc rồi tách chiết sau đó bơm lại vào máu và tủy sống, hy vọng sẽ phát triển thay thế tế bào não đã tổn thương, hoặc kích thích tế bào tổn thương nhưng chưa chết hẳn hoạt động trở lại. Thông thường, tế bào gốc được tách chiết từ 2 nguồn: Mô mỡ và tủy xương. Ở cháu bé còn nhỏ tuổi này, mô mỡ ít nên GS Liêm đã quyết định lấy tế bào gốc tự thân từ tủy xương để ghép.

Trên thế giới, đã có nhiều nước áp dụng liệu pháp tế bào gốc điều trị cho trẻ bại não. Các công trình nghiên cứu ở Mỹ và châu Âu cho thấy 60 – 70% ca bệnh thành công với khả năng vận động của trẻ được cải thiện, trẻ hòa nhập. Về trí tuệ có cải thiện ngôn ngữ. Như ở Trung Quốc, trong 1 nghiên cứu được công bố năm 2013 đối với 60 bệnh nhân bại não, một nửa được điều trị bằng liệu pháp tế bào gốc kết hợp với tập luyện. Nửa còn lại chỉ điều trị bằng phương pháp tập luyện truyền thống. Kết quả cho thấy, ở nhóm điều trị kết hợp 2 phương pháp, sau 3 – 6 tháng điều trị chức năng vận động cải thiện 40 – 60% so với thời điểm ban đầu. Ở nhóm còn lại, kết quả hạn chế hơn.

Còn những đánh giá định kỳ sau 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng tới mới biết được mức độ thành công trên thực tế của ca điều trị này ở Việt Nam. Nhưng phương pháp này đang hé mở một thời kỳ điều trị mới cho những căn bệnh khác. Được biết, hiện tại chi phí 1 ca ghép tế bào gốc ở VN khoảng 120 – 150 triệu đồng. Bằng 1/5 chi phí cho một ca điều trị tương tự ở nước ngoài.

Hiện cháu N. đang tiếp tục được theo dõi và tiếp tục được điều trị kết hợp bằng các biện pháp vật lý trị liệu, phục hồi chức năng.

Được biết sau ca ghép tế bào gốc điều trị bệnh bại não, Bệnh viện Vinmec lại đang chuẩn bị cho ca đầu tiên ghép tế bào gốc điều trị bệnh tự kỷ. Theo GS Liêm,  nguyên nhân của bệnh tự kỷ hiện tại chưa được kết luận. Nhưng cũng có giả thuyết cho rằng, ở trẻ tự kỷ có những vùng não mà chức năng của đứa trẻ tự kỷ không liên kết được với nhau. Ví dụ khi bố mẹ gọi, vùng nhận thức của trẻ có đáp ứng, trẻ mừng. Nhưng để phản xạ lại, trẻ phải nói được, trong khi đó vùng phát âm không kết nối được nhận thức nên trẻ không thể nói. Khi định làm điều gì, trẻ không thực hiện được, những bức xúc ngày càng tích tụ, không giải tỏa được. Từ đó dẫn đến trẻ quá kích, hành hạ bản thân, thậm chí lấy dao rạch người, đập đầu vào tường.

Hiện tại, Bệnh viện Vinmec đang tư vấn và chuẩn bị điều trị bằng phương pháp ghép tế bào gốc cho 4 trường hợp. Sau điều trị bằng phương pháp này, trẻ cũng được theo dõi trong thời gian 1 năm.

Được biết ghép tế bào gốc điều trị bệnh tự kỷ là phương pháp Ấn Độ và Trung Quốc đã thực hiện và công bố. Ở Mỹ cũng đã làm nhưng chưa công bố kết quả chính thức. Trung Quốc công bố 70% trường hợp là thành công.

Nếu phương pháp này sau khi thực hiện mà thành công, sẽ là cơ hội cho rất nhiều trẻ em Việt Nam. Bởi vì theo đánh giá, tỉ lệ trẻ tự kỷ ở Việt Nam hiện nay không nhỏ, rất nhiều trường hợp là con trong các gia đình trí thức.

Trang Bùi

Nguồn : http://daidoanket.vn/PrintPreview.aspx?ID=80374